Persoonlijke herinneringen aan de Winkelweek

januari 18, 2015 in historie, nieuws door Redactie

Door Wieger Moll, Drachten
Mijn vader, Wiebe Moll, was in de jaren 50 secretaris van de WHI en had daardoor veel bemoeienis met de organisatie van de beroemde Winkelweken, die overigens hun oorsprong al voor de oorlog hadden. In 1948 werd de draad weer opgepakt. Hij was ook vaak spreekbuis voor de vereniging en zijn stem klonk tijdens de winkelweken geregeld door de luidsprekers als er programma-onderdelen werden aangekondigd of andere boodschappen werden doorgegeven. Dat gebeurde vanuit ons kantoor naast de kantoorboekwinkel aan de Hoofdstraat, waar nu juwelier Woudstra is gevestigd. Daar werden tijdens die weken ook de platen gedraaid met gezellige muziek. Dat gebeurde overigens met een platenwisselaar, waar een aantal langspeelplaten op pasten; een bandrecorder bestond toen nog helemaal niet. De luidsprekerinstallatie werd in die tijd verzorgd door Harm Piersma.

winkelweek1Feestverlichting in stad of dorp wordt tegenwoordig vrijwel altijd verzorgd dooreen professioneel verhuurbedrijf. Maar bij de winkelweken in mijn jeugd werd dat geregeld door vrijwilligers uit de verschillende straten. Langs de wallen werden palen opgericht, waaraan strengen met lampjes werden opgehangen. Juist langs het water leverde dat met de weerspiegeling een prachtig schouwspel op. De palen zelf werden met sparrengroen versierd.

In de Hoofdstraat werden de lampjes over de weg heen gehangen. De voorbereidingen daarvoor vonden plaats in de werkplaats van Kees Tabak achter de kapsalon van mevrouw Tabak naast de Nutsspaarbank. Als dan de strengen opgehangen moesten worden, werd gebruik gemaakt van de houten brandweerladder, die Gorredijk rijk was. Dat was een grote uitschuifladder op wielen. Ik heb daar ook wel helemaal bovenin gezeten om de lampen in te draaien. Ook het grote zoeklicht van Harm Piersma boven op Hotel Wiegersma was een prachtige aandachttrekker voor de wijde omgeving. Grappig is nog het vermelden, dat later dat zoeklicht door “uitvinder” Anton Stoelwinder, de latere cineast, werd geïmiteerd vanaf hun huis er tegenover.

Tijdens die beroemde Winkelweken in Gorredijk/Kortezwaag werden er ook steeds etalagewedstrijden georganiseerd. Het doel was duidelijk: wilde men deelnemen, dan moest het publiek bij alle etalges in Gorredijk en Kortezwaag langs. En bij dat alles waren natuurlijk leuke prijzen te winnen. Zo werden er het ene jaar in de etalages letters verstopt, die moesten leiden tot een slagzin. Een volgend jaar moest men een lijst samenstellen van “vreemde” voorwerpen in de etalage. Ik noem maar wat: een pak koffie bij de boekhandel of een setje ondergoed bij de slager. In samenwerking met de firma Otter werden er een paar honderd pakken koffie en thee in de etalages verstopt. Die moesten worden geteld; je mocht er natuurlijk ook zo een slag naar slaan. Ook werden er talloze koffiekannen en theepotten zonder deksel tentoongesteld. Die deksels lagen dan weer ergens anders in de etalage: Wat hoorde bij elkaar? En onder het motto “Wie oh Wie” stonden er foto’s in de etalages. Wie zichzelf herkende kon in die winkel een leuk prijsje in ontvangst nemen. De foto’s waren in de voorafgaande weken op straat tussen het winkelende publiek gemaakt.

Zo werd het publiek ook een aantal jaren naar de opening van de Winkelweek op vrijdagavond gelokt met het vertonen van dia’s. Wie zichzelf daar op zag, dus je moest er echt zelf bij zijn, kon een gouden tientje in ontvangst nemen. Door de sirene van de brandweer te laten loeien werd dan de opening in het hele dorp aangekondigd en kon de feestverlichting worden ontstoken. Overigens werd het programma van zo’n winkelweek ook huis aan huis verspreid door middel van een brief. Mijn vader had ook een stencilinrichting en je snapt al wie die brieven in Gorredijk en Kortezwaag rondbracht: ik dus. Dat waren er ongeveer 1000. In de 50er jaren telden de beide dorpen zo’n 3000 inwoners.

Tijdens de winkelweek werd op zaterdagmiddag ook de in ieder geval provinciaal bekende Loop door Gorredijk gehouden, een hardloopwedstrijd over een afstand van ruim 3,5 km met start en finish in de Hoofdstraat ter hoogte van nu Expert/Beenen. De lopers werden voorafgegaan door de “beroemde” politie-zijspanmotor met dikwijls aan het stuur de boomlange Broersma. Namen van mij bekende deelnemers uit die tijd: Sjouke Dijkstra, Bertus en Joke de Vos uit Gorredijk en Tjeerd van der Iest uit Langezwaag.
Programmaonderdeel waren ook een keer de Gezusters Lieuwes uit Middelstum in Groningen met hun paardenshow. Het spektakel vond plaats op het voetbalveld van VV Gorredijk aan de Hegedyk.

Het bijzondere was dat hun paarden door de week hun werk deden op de boerderij. Een afvaardiging van het WHI-bestuur is eerst in Middelstum gaan kijken of het wat was voor de winkelweek. En ik mocht mee, ja zoontje van de secretaris hè! Het was met de auto van Kees Tabak, die zelf ook in het bestuur zat. En niks A7 of Rijksweg 43, die bestonden nog niet. Het ging over Ureterp, Marum, Leek, Roden naar Groningen en toen nog veel verder. Zo ver was ik nog nooit van huis geweest!
Tijdens de winkelweek werden er altijd bonnenacties gehouden. Bij de aankopen, die het publiek deed werden bonnen verstrekt. Daarop moest je je naam invullen en dan weer inleveren. Al die lootjes kwamen in een hele grote trommel en tijdens de slotavond werden dan de winnende loten getrokken voor de talrijke mooie prijzen. De belangstelling voor die slotavonden was enorm, want je moest wel zelf aanwezig zijn om je prijs in ontvangst te nemen. Was je er niet, jammer maar helaas, werd er voor die prijs een volgend lot getrokken. Zo is het gebeurd, dat op een avond vier keer dezelfde naam werd getrokken, zonder dat die persoon aanwezig was. Misschien mocht dit later niet meer of vond het bestuur dit toch te sneu, vooral voor de kopers van buiten Gorredijk, die men juist ook met de winkelweekacties wilde bereiken. De prijswinnaars moesten/mochten toen tijdens een quiz op de volgende maandagavond uitmaken wie met welke prijs naar huis ging.

Als bonnen werden er ook een keer envelopjes uitgereikt, waarbij de deelnemers direct konden zien of ze een prijs hadden gewonnen. In de envelopjes zat (meestal) een niet of als je geluk had een waardebon van f 2.50, f 5 of meer. Al die envelopjes werden bij ons thuis aan tafel voorbereid. Bij het voorzien van een niet en dan dichtplakken mocht ik ook meehelpen. Mijn vader mengde er dan elke dag een flink aantal winnaars tussen. De winkeliers kwamen die bonnen bij ons, bij de secretaris dus, ophalen.

winkelweek2Een zeer bijzondere herinnering heb ik aan de winkelweek van 1954. In dat jaar had het bestuur van de WHI voor hun activiteiten als thema ”jeugd” bedacht. Er was een jeugdbestuur gevormd, van elk der lagere scholen twee kinderen. Zij vormden ook een soort van ontvangstcomité voor de vier jeuddrumbands uit Enschede, die een bijzondere attracties vormden en samen met de verklede schooljeugd in optocht door het dorp gingen. De openingsrede voor de winkelweek (en ook van de tegelijktijdig gehouden tentoonstelling Magneto) mocht ik voorlezen. De speech was geschreven door Meester Wieling, En dat alles helaas onder zeer slechte weersomstandigheden, tijdens de opening van de winkelweek regende het pijpenstelen.
Over het optreden van die jeugddrumbands en de gevolgen daarvan voor Gorredijk misschien in een volgend stukje herinneringen.