Door Anne Veenstra
Het overgrote deel van de inwoners van Gorredijk krijgt geen bijzondere gevoelens bij de naam Kortezwaag, of het moet al haast een sportman/vrouw zijn die fijne herinneringen bewaart aan de sportaccommodatie ter plaatse. Nog geen 60 jaar geleden werd de naam KORTEZWAAG liefdevol uitgesproken door de bewoners uit het dorp met die naam. Er was zelfs een vorm van rivaliteit tussen Kortezwaag en Gorredijk en veel “Koartsweachsters” zagen met lede ogen aan hoe het veel jongere Gorredijk langzaam hun dorp overvleugelde. Waar mogelijk probeerden de “Koartsweach- sters” de “ Gerdyksters” te overtroeven. Met de ijsbaan en het schoolfeest had men bijvoorbeeld kaarten in handen, waarmee Gorredijk werd overtroefd en de “Koartsweachsters” inhaleerden dat met groot genot.

Het Plaatselijk Belang Kortezwaag heeft zich heftig te weer gesteld om de plannen van de Gemeente Opsterland voor samenvoeging van beide dorpen tegen te gaan. Er was eerst nog enkele jaren een compromis. Net als bij Wijnjeterp- Duurswoude kwam er met witte letters Gorredijk – Kortezwaag op de blauwe plaatsnaamborden te staan. Deze laatste stuiptrekking heeft niet meer geholpen en wij weten al lang van het bestaan van Wijnjewoude en Gorredijk. In het eerste dorp rest nog de straatnaam Weinterp en in Gorredijk het bovengenoemde sportcomplex.

De bewoners hebben van oudsher ook veel samen- gewerkt en dan vooral op het gebied van sport en muziek, twee belangrijke vrijetijdsbestedingen. Veel Gerdyksters verkozen de “smûke” ijsbaan van Hâld Moed boven hun winderige Eendracht bij de kalkovens en voetballers en muzikanten uit Kortezwaag werden allen lid van respectievelijk v.v. Gorredijk en A.A.C. (Ad Altiore Concordia) of Looft den Heer. Ook de toneelvereniging “Ienfâld en Freonskip” trok veel Gorredijksters naar Kortezwaag, waar het bij café Lingsma ook al “smuk” vertoeven was.

De meeste melk werd bij de burgers in zowel Gorredijk als Kortezwaag gedronken door de in Terwispel bij De Volharding verwerkte melk. Daar stonden de gebroeders Kussendrager (Daan en Henk) uit Gorredijk en de gebroeders Dijkstra ( Lammert en Tinus) al ’s morgens vroeg aan de poort om de witte motor daarna bij hun klanten te bezorgen. Daan en Henk deden dat , met behulp van stiefzoon Gerrit, met paard en wagen, Lammert en Tinus met de bakfiets. Wat zullen die twee mannen sterke kuiten en dijen hebben gehad, want de karren waren zwaar beladen met volle bussen. Een krachttoer gelijk de beklimming van de Mont Ventoux lijkt me!

Zowel de gebroeders Dijkstra als de gebroeders Kussendrager waren ook na hun zware werk nog op andere manieren actief. Op de foto van A.A.C. zien we Daan Kussendrager met zijn grote tuba en Gerrit van der Walle met zijn klarinet. Daan, Henk en Gerrit gingen ook nog regelmatig met het draai-orgel “de Canadees” , voortgetrokken door hun witte schimmel, door de straten van Gorredijk en Kortezwaag. Vaste fan van het orgel Tjeerd (Cherry) Boorsma was steevast dicht achter het orgel te vinden, al zittende op het zadel steppend met zijn fiets. Anton Stoelwinder heeft in zijn film “Impressie van Gorredijk 1964” de route van de melkrit van Kussendrager en die van de Canadees gevolgd. Tijdens de Sinterklaasvieringen in Schansburg begeleidde Gerrit het kindergezang op de piano. Ook bij de gymuitvoeringen in Zaal Veensma was Gerrit de pianist.

Lammert en Tinus Dijkstra, op bijgaande foto samen met dorpsgenoten Jelle Stoelwinder en Willem de Vries verschenen op andere manieren na hun dagelijkse arbeid ten tonele. ’s Zomers ruilden ze hun melkboerenjasje in voor een hagelwit jasje en ze laadden een ijscobak met ijs op een fietskar en weer ging het van huis tot huis. Van verre waren ze al te horen door het luiden van een scheepsbel. Op de ijscobak stonden drie wafelhoorntjes voor het ijs : de kleinste hoorn kostte een stuiver (5 cent, in euro’s 0,02), de langste hoorn kostte een dubbeltje (10 cent, in euro’s 0,04) en het breedste , vierkante moest een kwartje kosten (25 cent, in euro’s o,12). ’s Winters vonden we Lammert en Tinus terug in het “ijsbaanhokje” van de ijsclub, waar ze samen met hun echtgenotes Annigje en Griet de “koek en sopie” verzorgden. Lammert, zelf verwoed visser, kweekte en verkocht ook nog maden. Ik heb op een oude foto Daan en Lammert ook nog samen in één team van v.v.Gorredijk zien staan! Net of gingen er in “die goede oude tijd” meer uren in een etmaal!

Een goede blijk van samenwerking tussen een Koartsweachster en een Gerdykster toonden Jelle Stoelwinder en Appie Mulder. De ervaren Jelle, woonachtig in ’t Weike , heeft Appie de kneepjes van de dansmuziek geleerd. Jelle trad ook wel alleen op als accordeonist , maar ondersteunde met zijn drumstel bij dansavonden regelmatig een accordeonist . Vooral bij zogenaamde toneelavonden gaf Jelle acte de présence door voorafgaand aan het toneelstuk te spelen, in de pauze de verloting op te vrolijken en na afloop te zorgen voor de muziek bij het “bal na”. Er zijn heel wat steps, walsen, pol- ka’s en polonaises afgedanst op de muziek van Jelle en zijn trawanten!