De grafsteen  van Klaas Tjeerds op het kerkhof van Kortezwaag.

Door Ieke de Vries

Op 18 juni is het 200 jaar geleden dat de slag bij Waterloo plaatsvond. Een van de bekendste veldslagen uit de geschiedenis. Bij het dorp Waterloo, ten zuiden van Brussel, versloegen Nederlandse, Duitse en Britse troepen onder bevel van de hertog van Wellington, gesteund door Pruisische eenheden onder leiding van Von Blucher, de Franse troepen onder bevel van keizer Napoleon Bonaparte.

In de strijd vochten duizenden Nederlanders, waaronder ook vele Friezen. Eén van hen was de uit Kortezwaag afkomstige Klaas Tjeerds Bakker. Hij nam als vrijwilliger deel aan de strijd bij Waterloo en overleefde de slag.

Klaas Tjeerds Bakker werd in 1797 geboren in Kortezwaag als zoon van Tjeerd Wytzes Bakker, een kapitaalkrachtige vervener en dorpsrechter. In de franse tijd studeerde hij medicijnen in Groningen, een studie die hij wegens financiële moeilijkheden na zijn terugkomst uit Waterloo niet kon voltooien, want zijn vader had ondertussen het hele familiekapitaal verbrast. Hij zocht toen zijn geluk in de veenderij, probeerde zijn brood te verdienen als marskramer, tjalkschipper en schrijver voor doktoren. Later stond hij bekend als een man die zieken met goede huismiddeltjes kon helpen.

In 1817 trouwde hij met Tjitske Ebes Blauw, eveneens geboren in Kortezwaag. Na het overlijden van Tjitske, in 1840, trouwde hij in 1842 met de in Gorredijk geboren Fokjen Rinderts van Zinderen. Uit dit huwelijk werd in 1845 zoon Rindert geboren.

Om onderscheid te maken tussen de kinderen uit zijn eerste huwelijk, kreeg deze Rindert als tweede voornaam Van Zinderen toegevoegd. Het was in die tijd niet mogelijk deze naam als achternaam aan te nemen, hetgeen de nakomelingen van Rindert wel voor elkaar hebben gekregen en officieel de achternaam Van Zinderen Bakker kregen.

Klaas Tjeerds sloot zich aan bij de vrijdenkerij, een beweging die in 1856 in Amsterdam ontstond en die een humanistische- atheïstische levenshouding nastreefde. Zijn echtgenote Fokje, die zeer gelovig was, moest echter niets van deze vrijdenkerij hebben. Die tweeslachtigheid heeft waarschijnlijk de persoonlijkheid van zoon Rindert van Zinderen sterk beïnvloed. Deze Rindert Van Zinderen Bakker zou later een belangrijke rol spelen ten tijde van het opkomend socialisme. In Gorredijk is een straat naar hem vernoemd.

Vijftig jaar na de slag, in 1865, liep Klaas Tjeerds tijdens een herdenkingsfeest als oud-strijder mee in een optocht die in Kortezwaag begon op de viersprong bij het herbergje van Tjepke de Vries, die een bord had uithangen met daarop de naam “Quatrebras”. Andere oud-strijders die meeliepen waren o.a. J.Cohen, L.Trip en J.Hovinga.

Klaas Tjeerds Bakker overleed op 4 maart 1870 en werd begraven op het kerkhof van Kortezwaag. Zijn grafsteen is daar nog altijd te vinden. De tekst er op luidt: Eens trok uw hand / voor ’t vaderland / bij Waterloo het zwaard / zacht ruste uw lijk / in ’t eeuwige rijk / van wisselend stof bewaard.

(Deels ontleend aan een in 1986 door Hans de Jong geschreven artikel in de Woudklank)